चित्रपटगीत

जग हे बंदीशाला
कुणी न येथे भला चांगला
जो तो पथ चुकलेला !

ज्याची त्याला प्यार कोठडी
कोठडीतले सखे सौंगडी
हातकडी की अवजड बेडी
प्रिय हो ज्याची त्याला !

जो तो अपुल्या जागी जखडे
नजर न धावे तटापलिकडे
उंबरातले किडे-मकोडे
उंबरि करिती लीला !

कुणा न माहीत सजा किती ते
कोठुन आलो ते नच स्मरते
सुटकेलागी मन घाबरते
जो आला तो रमला !

गीत:ग. दि. माडगूळकर
गायक :सुधीर फडके
संगीत: सुधीर फडके
चित्रपट : जगाच्या पाठीवर (१९६०)

उसवले धागे कसे कधी सैल झाली गाठ
पावलांना ही कळेना का हरवली वाट

का किनारे फितूर झाले वादळाला ऐनवेळी
कोणत्याही चाहुलीवीण का अशी स्वप्ने बुडाली
मागण्या आधार उरला एक ही ना काठ

सावली म्हटली तरीही भावना असती तिला
सोबतीची आस वेडी का अजून लागे मला
गुंतणे माझे सरेना तू फिरवली पाठ

वाटते आता हवे ते तुझे गंधाळणे
पोळलेल्या या जीवा दे जरासे चांदणे
सोसवेना चालणे हे एकटे उन्हात

या सुखांनो या
एकटी पथ चालले, दोघांस आता हात द्या, साथ द्या

विरहांतीचा एकांत व्हा, अधीर व्हा आलिंगने
गाली-ओठी व्हा सुखांनो भाववेडी चुंबने
हो‌उनी स्वर वेळूचे वार्‍यासवे दिनरात या, गात या

आमुच्या बागेत व्हा लडिवाळ तुम्ही पाखरे
शयनघरच्या या छताची व्हा रुपेरी झुंबरे
होऊ द्या घर नांदते तुम्हीच त्यांना घास द्या, हात द्या

अंगणी प्राजक्‍त व्हा, सौधावरी व्हा चांदणे
जोडप्याचे गूज जुईचे चिमुकल्यांचे रांगणे
यौवनी सहजीवनी, दोन्ही मनांचे गीत व्हा, प्रीत व्हा

राजहंस सांगतो किर्तीच्या तुझ्या कथा
हृदयी प्रीत जागते जाणता अजाणता ||धृ||

पाहिले तुला न मी तरीहि नित्य पाहते
लाजुनी मनोमनी उगिच धुंद राहते
ठाउका न मजसी जरी निषद देश कोणता||१||

दिवसरात्र ओढणी या मनास लागते
तुझीच जाहल्यापरी मी सदैव वागते
मैत्रिणीस सांगते तुझी अमोल योग्यता||२||

निमंत्रणाविना पुन्हा हंस येइ तो वनी
नादचित्र रेखीतो तुझेच मंद कूजनी
वेड वाढवून तो उडून जाय मागुता||३||

गळ्याची शपथ तुझी नाही पटली
म्हणुन म्हण सुटली

नाही लागली हळद
जाहला नाही साखरपुडा
नाही बांधला मणी
घातला नाही हिरवा चुडा
नजर रोखसी जुलमी मजवर
सांग सख्या ही रीत कुठली .१

नाही नेसले पिवळी साडी
नाही मुंडावळी
तुझ्या संगती सात पाऊले
नाही अजुन टाकली
धाक दाविसी फुका कशाचा
काय तुझी जनरित कुठली ..२

मंगल वाद्ये वाजतील अन्
मंगलाक्षता शिरावरी
"सावधान" अक्षरे ऐकुनी
धडक माझिया भरे उरी
अंतरपाटा खालुन चोरुन
बघशिल नवरी कशी नटली ...३

या चिमण्यांनो परत फिरा रे, घराकडे अपुल्या
जाहल्या तिन्हीसांजा, जाहल्या

दहा दिशांनी येईल आता, अंधाराला पूर
अशा अवेळी असू नका रे आईपासुन दूर
चुकचुक करिते पाल उगाच, चिंता मज लागल्या

इथे जवळच्या टेकडीवरती, आहो आम्ही आई
अजून आहे उजेड इकडे, दिवसहि सरला नाही
शेळ्या, मेंढ्या अजुन कुठे ग? तळाकडे उतरल्या

अवतीभवती असल्यावाचुन, कोलाहल तुमचा
उरक न होतो आम्हां आमुच्या कधिही कामाचा
या बाळांनो, या रे लौकर, वाटा अंधारल्या

आशा : सांग मला रे सांग मला
आई आणखी बाबा यांतुन, कोण आवडे अधिक तुला ?

उषा : आई दिसते गोजिरवाणी, आई गाते सुंदर गाणी
तऱ्हेतऱ्हेचे खाऊ येती, बनवायाला सहज तिला
आई आवडे अधिक मला

आशा : गोजिरवाणी दिसते आई, परंतु भित्री भागुबाई
शक्तिवान किती असती बाबा थप्पड देती गुरख्याला
आवडती रे वडिल मला

आशा : घरात करते खाऊ आई, घरातल्याला गंमत नाही
चिंगम अन् चॉकलेट तर, बाबा घेती रस्त्याला
आवडती रे वडिल मला

चंदाराणी, चंदाराणी
का ग दिसतेस थकल्यावाणी?

शाळा ते घर, घर ते शाळा
आम्हां येतो कंटाळा
रात्रभर तू चाल-चालसी
दिवसातरी मग कोठे निजसी?

वारा-वादळ छप्पनवेळा
थारा नाही आभाळा
कसा गडे तू तोल राखसी?
पुढती पुढती पाय टाकिसी

काठी देखील नसते हाती
थोडी नाही विश्रांती
चढसी कैसी? कशी उतरिसी?
निळ्या डोंगरी अखंड फिरसी

वाडा-घरकुल-घरटे नाही
आई नाही, अंगाई
म्हणूनच का तू अवचित दडसी?
लिंबामागे जाऊन रडसी?

छुन्नु छुन्नु पदी घुमवी पैंजणा
शुशूपणी ये विठुरायाऽ
नेत्र दोन्ही नितांत उन्मिलीत
कुंडलमंडित देव यावा

कृष्णाऽऽ नंदगोपाल हरी केशवा
मज दासीस दे दर्शना
दिव्य आकार धरी मोहना

बाल स्वरुप भक्तास घ्यावे
गोपनायका हृदयात यावे
दावी सदया अदभुत भावा
टम्म पोट हे हरीचे हलते
शुशूपण घे यदुरायाऽ
मृत्युलोकी अप्राप्य अमृत
मुरली गान मजेत गा गाऽ .१

गोष्ट ऐकुन गोप गड्यांची
पापी कालीया फणीवर मंथी
तांडव करी बा देवकीतनया ..२

छुन्नु छुन्नु पदी घुमवी पैंजणा
शुशूपणी ये विठुरायाऽ
नेत्र दोन्ही नितांत उन्मिलीत
कुंडलमंडित देव यावा

कृष्णाऽऽ नंदगोपाल हरी केशवा
मज दासीस दे दर्शना

हे पत्र त्या धन्याला
वैकुंठवासी रहातो जयाला
नि पत्राचा मजकुर वाचुनी पाहिला
भक्त संकटी धावुनी आला
ये वेडीवाकुडी सेवा माझी
मान्य करुनी प्रभु घेशिल काय?
आनि अज्ञान मुढ बालक म्हणुनी
हात मस्तकी धरशील काय?
हे तुझे भजन कसे करावे ठाऊक मजला नाही [वा वा]
तुझे भजन तुच करुन घे कलावान मी नाही
कुनी माना कुनी मानु नका यात आमुचे काय
आनि भगवंताची सर्व लेकरे, एक पिता एक माय

दत्त दर्शनला आमी जायाच नि जायच
[आता लगीच काय? ... हां लगीच लगीच]
अरे, दत्त दर्शनला आमी जायाच नि जायच
[आमी येनार]
अरे आनंद पोटात माज्या [अरे वाडीला... हां हां]
अरे आनंद पोटात माज्या [औदुंबर्... नरसोबाची वाडी राहिली]