क्लोद मोनेचा जन्म १८४० सालात पॅरिसमध्ये झाला. त्याचे लहानपण नॉर्मंडीमधील ल आव्र या सीन नदीच्या मुखाशी असलेल्या बंदराच्या गावी गेले. त्याच्या वडिलांचा किराणा भुसार मालाचा व्यवसाय होता. क्लोदला चित्रकलेची चांगलीच आवड होती. तो आपल्या पुस्तकांमधील रिकाम्या जागा चित्र काढून भरून टाकायचा.
पॅ
होम्सचा भारतीय कर्मचार्‍यांशी संबंध आला नाही हे बरेच म्हणायचे. त्याहीपेक्षा एकाही हिंदी चित्रपट निर्मात्याला होम्सवर चित्रपट काढावासा वाटला नाही याचा अर्थ देव जागा आहे असे म्हणायला जागा आहे.
स
हारा वाळवंटातल्या एका लहानशा खेड्यात आपलं आयुष्य काढलेला एक माणूस पहिल्यांदा शहरात मुलाकडे गेला. त्याचा पोरगा उत्साहाने त्याला मोठ्या पडद्यावर "टायटॅनिक" दाखवायला घेऊन गेला. चित्रपट संपल्यावर त्याने आतुरतेनं बापाला विचारलं,
आसामदारांकडे सण मागायला जाणं, हाही एक सुंदर सोहळा होता. त्याचा 'भार' नेहमी मी आणि माझे चुलते आप्पा यांच्यावर असायचा. सणाच्या दुसर्‍या दिवशी आसामदारांच्या दारात जाऊन "सण वाढा सण" अशी आरोळी ठोकताना आपल्याच जातीचा दिव्य अभिमान तेव्हा वाटायचा.
आ
ज आईने घर स्वच्छ करायला घेतलं आणि म्हणाली "सणसूद आहे, सगळं स्वच्छ हवं, नव्यासारखं!".
कोणताही सण आला की तिची अशीच लगबग असते.
स्वसुखासाठी सुरु झालेला हा छंद शेवटी स्वतःबरोबरच इतरांच्या उपयोगास येतो, तेव्हा होणारा आनंद अवर्णनीय असतो. आपली आवड जोपासताना मिळालेलं छोटसं यशही समाधान देउन जातं आणि मग आणखी यश मिळवायची आवड तयार होते. काहीतरी गवसल्याचं सुख खुणावू लागतं . . .
द
क्षिण ध्रुवावर जायच्या वेडाने झपाटलेल्या रोअ‍ॅल्ड आमुंडसेनने आपल्या डायरीत लिहून ठेवलेले एक वाक्य माणसाच्या दुर्दम्य इच्छाशक्तीचे उदाहरण म्हणून नेहमी सांगितले जाते.
ए
एखाद्या नात्यात दिल्यापेक्षा आपण जास्त घेत आहोत, ही भावना त्या नात्याला आणखी दृढ करते, नाही का!
ए
खाद्या नात्यासंबंधी लिहिताना, नेहमी ते भूतकाळात लिहिले जाते. पण एखादे नाते उमलत असताना,
त्याबद्दल लिहिणे हे तर अतीव समाधानाचे!
एखाद्या नात्यात, माझे तुझ्यावर प्रेम आहे, असे मुद्दाम सांगायची गरज नसते, कारण ते असतेच. आणि त्याचे असणे, हे गृहीतक नसून वास्तव असते . . . तर अशाच एका नात्यासंबंधी.
म्हणजे जपानी लोकांनी त्यांचं दु:ख व्यक्त केलंच नाही का? असं नक्कीच नाही. डोळ्यात पाणी निश्चितच होतं, पण त्या रडण्यात कुठेही अगतिकता नव्हती, आक्रोश नव्हता. झालेल्या हानीचं दु:ख अपरिमित होतं, पण त्यासाठी कोणालाही त्यांनी दोष दिला नाही.
१
छोटंसं घर! त्यात इतके लोक! नवर्‍याच्या प्रेमात सवतीचा वाटा! रात्री बंद खोलीच्या आड होत असलेल्या हालचाली. हे तिने कसं काय सहन केलं असेल देव जाणे! होता होता त्याचीही सवय झाली. नवर्‍याचं त्यांच्यावरचं प्रेम मात्र तिळभरही कमी झालं नाही. जेवण फक्त आणि फक्त राजाबाईंच्याच हातचं लागायचं. रात्रीच्या प्रेमाची वाटेकरीण मात्र दुसरीच.
आ
हाती काम घेऊन ते अर्धवट सोडून देणारे, काम पूर्ण करण्यास टाळाटाळ करणारे, त्यात आळस करणारे कितीतरी लोक असतात. आळशी माणसाला यश मिळत नाही. जो मनापासून काम करतो, ते वेळेत पूर्ण करतो, कामाची गुणवत्ता उत्तम राखतो व सजग राहतो त्याला यश दूर नाही.
सा
इतके सगळे साज लेऊनही त्या निळाईत न्हालेले आकाश! निळा रंग परमात्म्याचा. निळा रंग कृष्णाचा. निळा रंग नभाचा! मनही हे असेच आकाशासारखे. अथांग! गूढ! गहन! शेवटच्या श्वासानंतर त्या निळ्या कृष्णात विलीन होणारे!
अ